Krzyż żeliwny

  • Bełżec,  Gmina Bełżec,  Krzyż żeliwny

    Bełżec 7

    Znajdziesz obiekt klikając na współrzędne:

    50.38314, 23.42405

    Najprawdopodobniej nie ma tutaj inskrypcji. Jest to typowy przykład kamiennego cokołu przystosowanego do żeliwnego krzyża, który był mocowany na nim. Kamieniarz, który robił tego typu kamienne cokoły, zapewne nabywał żeliwne odlewy i mocował je (moda na takie odlewy była w końcówce XIX wieku). Ten obiekt, jako ciekawostka, ustawiony jest na kamieniu młyńskim. Zapewne został on zużyty, ale mając nadal wartość, postanowiono go użyć jako podstawa. W okolicy znajdziemy więcej takich krzyży na kamieniach młyńskich. Być może wiązało się to z jakimś lokalnym zabobonem, gdzie próbowano w ten sposób przywołać urodzaj zbóż,

    TUTAJ album ze zdjęciami

  • Bełżec,  Gmina Bełżec,  Krzyż żeliwny,  Uszkodzony

    Bełżec 8

    Znajdziesz obiekt klikając na współrzędne:

    50.38095, 23.44204

    Inskrypcja: „Ku czci i chwale Bożej. Fundowano D. 11.9. 1900. W. Pępiak”

    Mamy tutaj przykład nowszego typu kamiennego cokołu przygotowanego pod żeliwny krzyż (istnieje możliwość, że był kamienny, ale uległ zniszczeniu i zastąpiono go żeliwnym odlewem, góra cokołu jest zabetonowana, stąd trudno jednoznacznie ocenić, jakiego typu był tam czop pierwotnie). W przypadku kamiennych cokołów pod krzyż żeliwny, widać coś w rodzaju ewolucji wzorów, jeżeli porównamy te z okolicy 1870 roku i ten z 1900 roku.

    Obecnie cokół jest silnie zerodowany, sypie się przy dotyku, wymaga szybkiej konserwacji. Tablica inskrypcyjna jest przez erozję z roku na rok coraz mniej czytelna.

    TUTAJ album ze zdjęciami

  • Bełżec,  Gmina Bełżec,  Krzyż żeliwny

    Bełżec 11

    Znajdziesz obiekt klikając na współrzędne:

    50.38716, 23.43747

    Nie ma inskrypcji na cokole. Na żeliwnym krzyżu po polsku titulus INRI. Jest tam przytwierdzona nowa figurka metalowa Chrystusa ukrzyżowanego, możliwe, że pierwotnie go nie było, bo nie pasuje stylistycznie. Pod krzyżem trzy postaci. Ponieważ to krzyż z okolicy 1890 roku, śmiało można powiedzieć, że takie przedstawienia na odlewach żeliwnych były inspiracją dla kamieniarzy bruśnieńskich. Tak mógł powstać nowy wzór krzyżyków wieńczących z dwoma Maryjkami, w tym przypadku dodatkowo z apostołem Janem. Kamienny cokół z mało spotykanym sposobem zdobienia ścian i gzymsów.

    TUTAJ album ze zdjęciami

  • Gmina Dołhobyczów,  Horodyszcze,  Krzyż żeliwny

    Horodyszcze 1

    Znajdziesz obiekt klikając na współrzędne:

    50.51101, 24.05441

    W kamienny cokół wetknięty jest żeliwny krzyż. Nie widać śladów inskrypcji. Na pierwszy rzut oka można odnieść wrażenie, że do tego typu cokołów (to nowszy wzór cokołów) powinny być przytwierdzane kamienne krzyżyki. Jednakże w tym rejonie popularne były krzyże żeliwne mocowane na kamiennych cokołach.

    TUTAJ album ze zdjęciami

  • Gmina Dołhobyczów,  Horodyszcze,  Krzyż żeliwny

    Horodyszcze 3

    Znajdziesz obiekt klikając na współrzędne:

    50.50913, 24.05857

    Brak inskrypcji. Kamienny cokół dostosowany jest do żeliwnego krzyża. System mocowania był zazwyczaj w tego typu krzyżach dwustopniowy. Krótki żeliwny czop mocowano w cokole, do tego jeszcze używano drugiego mocowania, jak na przykład w tym przypadku, długiego pręta, którego końcówka była zamocowana do krzyża i do cokołu. System mocowania można zobaczyć na fotografiach w albumie.

    TUTAJ album ze zdjęciami

  • Gmina Dołhobyczów,  Krzyż żeliwny,  Przewodów,  Wnęka z Maryjką

    Przewodów 3

    Znajdziesz obiekt klikając na współrzędne:

    50.47386, 23.93287

    Unikalna przydrożna figura. Na cokole znajduje się wydatna płaskorzeźba, prawdopodobnie Maryi z dzieciątkiem Jezus. Na dole płaskorzeźba ze stopą, możliwe, że to stopa Maryi a całe przestawienie nawiązywałoby wtedy do przedstawienia Matki Boskiej z Mariazell. Cokół zwieńczony jest żeliwnym krzyżem. Podobną, wydatnie wystającą płaskorzeźbę z cokołu, znajdziemy w okolicy wsi Duńkowice, w gminie Radymno.

    TUTAJ album ze zdjęciami